Wat is het?
De heup bestaat uit een heupkom (acetabulum) en een heupkop (caput femoris of femurkop). Wanneer het laagje kraakbeen op de heupkop slijt, is er meestal sprake van heupartrose. Heupartrose is een degeneratieve gewrichtsziekte die ervoor zorgt dat het kraakbeen in het heupgewricht dunner wordt en dat het gladde oppervlak van het kraakbeen onregelmatig wordt. Ook kunnen de gewrichtsranden verdikken (osteofytvorming). Let op: vaak wordt heupartrose als een vorm van slijtage bestempeld, maar het is beter om heupartrose als een verandering van het kraakbeen te zien.
Oorzaken
Artrose in de heup kent verschillende mogelijke oorzaken. Enigszins algemeen geformuleerd ontstaat heupartrose doordat de balans tussen de weefselresistentie en de ernst van de weefselbeschadiging niet meer hersteld kan worden door het lichaam. Mogelijke aangeboren oorzaken zijn congenitale heupdysplasie (ondiepe heupkom en een meer normale heupkop) en Congenitale heupluxatie (verplaatste heupkop). Andere verworven oorzaken zijn bijvoorbeeld de ziekte van Perthes of Reumatoïde artritis (ontsteking van de gewrichten).
Functioneel beenlengteverschil als oorzaak van heupartrose
Een functioneel beenlengteverschil kan ontstaan doordat de gewrichten van de benen of de voeten niet gelijk staan. Zo kan door een verschil in houding of beweging in een of meer van deze gewrichten het ene been langer uitvallen dan het andere. Het lange been geeft dan aanleiding tot een hogere druk in het heupgewricht. Deze hogere druk kan dan leiden tot slijtage in de heup.
Anderzijds kan heupartrose juist ook de oorzaak zijn van een beenlengteverschil. De zijde van de heup die versleten is wordt namelijk meestal minder belast. Er wordt dan echter gesproken van een schijnbaar beenlengteverschil.
Symptomen
Artrose in de heup kent verschillende symptomen, waarvan pijn wellicht de vervelendste en meest voorkomende is.
Wie last heeft van heupartrose, kan te maken hebben met:
- Bewegingsbeperking
- Crepitaties (krakende geluiden bij het bewegen)
- Gewrichtsstijfheid
- Hydrops (intra-articulaire zwelling)
- Instabiliteit
- Ontstekingen
- Gewrichtspijn
- (Soms) pijn in de lies of bil
Stramheid en langdurige ochtendstijfheid zijn belangrijke kenmerken van artrose in de heup. Bij stramheid komt de heup na een poosje rust met moeite op gang. De term artritis (gewrichtsontsteking) wordt gebruikt voor een groep ontstekingsziekten die gepaard gaan met stijfheid, zwelling en pijn en uiteindelijke schade in de gewrichten. Bij reumatoïde artritis (RA)ontstaat schade door ontsteking van het gewricht, bij artrose verdwijnt eerst het kraakbeen (schade) en ontstaat soms later secundair een ontsteking met zwelling, warmte en pijn.
Bij ochtendstijfheid zijn de gewrichten pijnlijk en moeilijk te bewegen. Dit laatste kan worden veroorzaakt door de blokkering van het heupgewricht door een stukje bot of kraakbeen. Naast de genoemde stijfheden als gevolg van artrose in de heup, komen ook functionele beperkingen door zwellingen en spierzwakten voor bij heupartrose.
Podotherapie
Alleen als een functioneel beenlengteverschil de veroorzaker is van heupartrose kan een podotherapeut hierbij van betekenis zijn. De podotherapeut kan dan aan de zijde van het kortste been een hakverhoging aanbrengen. Dat kan tot maximaal 1 cm in de schoen en anders kunt u dit bij een schoenmaker laten doen. Een podotherapeut kan u advies geven over de aanbevolen hoogte.